Promieniowanie słoneczne, geny, hormony, upływ czasu oraz ubytki tłuszczu i kości to główne czynniki, które warunkują powstawanie zmarszczek. Jak powstają zmarszczki na twarzy i kiedy się pojawiają? Jakie są typy zmarszczek i co przyspiesza ich powstawanie?
Jak powstają zmarszczki na twarzy?
Zmarszczki to załamanie struktury skóry i znajdującego się pod nią szkieletu zbudowanego z włókien kolagenu i elastyny. Brak zmarszczek na młodej skórze jest wynikiem wysokiej zawartości tych białek. Poza kolagenem i elastyną rusztowanie, które zapewnia skórze prawidłowe napięcie, składa się z kwasu hialuronowego ‒ naturalnego podskórnego „wypełniacza”. Niestety, wraz z upływem czasu tych substancji ubywa, a ich jakość obniża się. Jednocześnie maleje zawartość składników, które pobudzają ich produkcję, na przykład witamin A, E i C.
Gdy poziom kwasu hialuronowego maleje, a kolagen i elastyna ulegają degradacji, skóra zaczyna się zapadać. Tempo tego procesu zależy od czynników genetycznych, stylu życia, wpływu promieniowania UV, sposobu pielęgnacji, a nawet od rodzaju cery i budowy ciała. Skóra sucha i wrażliwa starzeje się szybciej niż tłusta i mieszana, a zmarszczki wcześniej pojawiają się u kobiet szczupłych, które mają niewielkie zapasy tkanki tłuszczowej, niż u ich puszystych rówieśniczek.
Kiedy pojawiają się zmarszczki na twarzy?
Skóra zaczyna starzeć się około dwudziestego piątego roku życia, ale zmarszczki mimiczne, które nie są związane z procesem starzenia się, mogą pojawić się wcześniej. Około trzydziestego roku życia w kącikach oczu mogą tworzyć się „kurze łapki”, a dekadę później – zmarszczki między brwiami i na czole oraz bruzdy ciągnące się od ust do skrzydełek nosa. Kobiety pięćdziesięcioletnie mogą zaobserwować u siebie opadanie policzków i zmarszczki na szyi, z kolei po pięćdziesiątym piątym roku życia skóra staje się wiotka i pokryta widoczną siateczką zmarszczek.
Typy zmarszczek
Ze względu na przyczynę i tempo powstawania zmarszczki dzielimy na:
- Zmarszczki mimiczne (dynamiczne)
Pojawiają się najszybciej i są następstwem mimiki twarzy. Na zmianę kurczą się i rozkurczają, ilekroć wyrażamy jakiekolwiek uczucia twarzą. Początkowo widać je tylko podczas mimiki, ale z upływem czasu skóra traci zdolność do pełnego rozkurczania się, a linie mimiczne utrwalają się. Na ten typ zmarszczek najbardziej narażone są okolice ust, oczu i brwi oraz czoło, czyli te partie twarzy, które marszczą się na skutek reakcji twarzy. Ten typ zmarszczek nie ma związku z naturalnym procesem starzenia się skóry. - Zmarszczki grawitacyjne
Powstają na skutek starzenia się skóry i działania przyciągania ziemskiego. To głębokie bruzdy, które pojawiają się, gdy skóra traci elastyczność i jędrność. Występują w okolicy powiek, na szyi i na policzkach. - Zmarszczki strukturalne (posłoneczne)
Pojawiają się u osób, które często opalają się na słońcu lub w solarium. Zwykle towarzyszą im zaburzenia pigmentacji.
Dodatkowo wszystkie typy zmarszczek można podzielić ze względu na głębokość:
- zmarszczki powierzchowne nie przekraczają pół milimetra głębokości i najczęściej lokują się wokół oczu;
- zmarszczki głębokie to poziome lub pionowe bruzdy na czole, policzkach oraz dolnej części twarzy i szyi.
Co przyspiesza powstawanie zmarszczek?
- Czynniki zewnętrzne
Głównymi czynnikami, które przyspieszają powstawanie zmarszczek, są promieniowanie UV, stres i dym tytoniowy. Właśnie pod ich wpływem w skórze powstają wolne rodniki, czyli niesparowane, aktywne cząsteczki tlenu, które powodują wiele szkodliwych procesów, w tym niszczenie lipidów i białek w błonie komórkowej skóry. W jego następstwie enzymy komórkowe, które wpływają na pracę kolagenu i elastyny, zostają uszkodzone, co przyspiesza destrukcję obu tych włókien. Wniosek jest prosty: skóra poddawana działaniu wolnych rodników starzeje się szybciej, niż wynikałoby to z genów.
Stres niszczy skórę jeszcze w inny sposób: pod jego wpływem wydziela się kortyzol. Hormon stresu, bo o nim mowa, uszkadza fibroblasty, które produkują kolagen, co również przyczynia się do degradacji tego włókna. Z kolei papierosy, a konkretnie nikotyna i zawarte w dymie toksyny, sprawiają, że włókna podporowe skóry przestają tworzyć uporządkowaną strukturę, a estrogeny rozpadają się. W konsekwencji skóra staje się wiotka. W dodatku od ciągłego zaciągania się dymem powstają zmarszczki promieniste wokół ust, czyli tak zwane zmarszczki palaczy, a mrużenie oczu przyspiesza pojawienie się „kurzych łapek”. - Czynniki wewnętrzne
Oprócz genów największą rolę w procesie powstawania zmarszczek odgrywają hormony płciowe, zwłaszcza u kobiet w okresie menopauzy, ponieważ kiedy czynność jajników zanika, automatycznie maleje produkcja estrogenów, czyli żeńskich hormonów płciowych. Estrogeny działają między innymi na skórę, a konkretnie na fibroblasty, które produkują kolagen. Gdy ich poziom spada, obniża się zawartość kolagenu, przez co skóra traci elastyczność i gęstość.
Dodaj komentarz